XUẤT KHẨU CÀ PHÊ VIỆT NAM: VAI TRÒ CỦA HIỆP ĐỊNH THƯƠNG MẠI TỰ DO

Vũ Ngọc Thanh Trúc

Trường Đại học Ngoại thương Cơ sở II, TP. Hồ Chí Minh, Việt Nam

Nguyễn Thị Mai

Trường Đại học Ngoại thương Cơ sở II, TP. Hồ Chí Minh, Việt Nam

Ngày nhận: 02/04/2025; Ngày hoàn thành biên tập: 12/05/2025; Ngày duyệt đăng: 26/05/2025

DOI: https://doi.org/10.38203/jiem.vi.042025.1274

Tóm tắt: Bài viết phân tích tác động của các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) đối với giá trị xuất khẩu cà phê của Việt Nam sang 60 quốc gia trong giai đoạn 2001-2023. Dữ liệu từ Ngân hàng Thế giới, Tổ chức Thương mại Thế giới và Tổng cục Hải quan Việt Nam, được xử lý bằng phương pháp ước lượng trọng số theo mô hình hấp dẫn (GMN). Kết quả cho thấy FTA có ảnh hưởng tích cực đến xuất khẩu cà phê của Việt Nam. Mức độ tác động này giảm đáng kể tại các quốc gia có khoảng cách địa lý xa hoặc biến động tỷ giá cao, trong khi lại gia tăng rõ rệt ở các thị trường có quy mô dân số lớn và tỷ lệ lạm phát cao. Trên cơ sở đó, nghiên cứu đề xuất các hàm ý chính sách linh hoạt như ưu tiên mở rộng thị trường gần về mặt địa lý hoặc điều chỉnh chiến lược xuất khẩu phù hợp với biến động tỷ giá.

Từ khóa: FTA, Xuất khẩu cà phê, Việt Nam, GMM, Rào cản thương mại

VIETNAM’S COFFEE EXPORTS: THE INTERMEDIARY ROLE OF FREE TRADE AGREEMENTS

Abstract: The study analyzes the impact of Free Trade Agreements (FTAs) on the value of Vietnam’s coffee exports to 60 countries during the period 2001-2023. Data from the World Bank, the World Trade Organization, and the General Department of Vietnam Customs were processed using the gravity model with weighted estimation (GMN). The results indicate that FTAs have a positive effect on Vietnam’s coffee exports. Notably, this impact decreases significantly in countries with greater geographical distance or high exchange rate volatility, while it increases markedly in markets with large population sizes and high inflation rates. On that basis, it also proposes flexible policy implications, such as prioritizing expansion into geographically closer markets or adjusting export strategies in response to exchange rate fluctuations.

Keywords: FTA, Coffee Exports, Vietnam, GMM, Trade Barriers