TÁC ĐỘNG CỦA LỢI ÍCH CỔ ĐÔNG KHÔNG KIỂM SOÁT ĐẾN HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA DOANH NGHIỆP: BẰNG CHỨNG THỰC NGHIỆM TỪ CÁC DOANH NGHIỆP BẮC MỸ

Lê Quỳnh Liên

Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội, Việt Nam

Ngày nhận: 21/02/2025; Ngày hoàn thành biên tập: 22/05/2025; Ngày duyệt đăng: 26/05/2025

DOI: https://doi.org/10.38203/jiem.vi.022025.1249

Tóm tắt: Bài viết phân tích tác động của lợi ích cổ đông không kiểm soát đến hiệu quả hoạt động của các công ty phi tài chính tại Bắc Mỹ giai đoạn 1999-2023. Dữ liệu từ 10.650 công ty niêm yết với 90.560 quan sát được phân tích bằng phương pháp hồi quy bình phương tối thiểu (OLS), hồi quy với tác động cố định (Fixed Effects), hồi quy với tác động ngẫu nhiên (Random Effects) và hồi quy hai giai đoạn (2SLS) để kiểm tra tác động của lợi ích cổ đông không kiểm soát đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp như lợi nhuận trên tài sản (ROA) và lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu (ROE). Kết quả cho thấy lợi ích của cổ đông không kiểm soát có ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Điều này phản ánh xung đột lợi ích giữa các cổ đông không kiểm soát và ban điều hành, từ đó cản trở quá trình ra quyết định hiệu quả, gây thiếu nhất quán trong chiến lược và làm giảm khả năng sinh lợi của công ty. Trên cơ sở đó, nghiên cứu đưa ra một số hàm ý chính quản trị đối với doanh nghiệp, nhà đầu tư và các nhà hoạch định chính sách nhằm nâng cao hiệu quả quản trị công ty và tối ưu hóa giá trị doanh nghiệp. 

Từ khóa: Doanh nghiệp Bắc Mỹ, Hiệu quả hoạt động, Lợi ích cổ đông không kiểm soát

THE IMPACT OF NON-CONTROLLING INTERESTS ON FIRM PERFORMANCE: EMPIRICAL EVIDENCE FROM NORTH AMERICAN FIRMS

Abstract: This study examines the impact of non-controlling interest on the performance of non-financial firms in North America over the period 1999-2023. The study analyzed data from 10,650 listed companies with 90,560 observations by using ordinary least squares (OLS) regression, fixed effects regression, random effects regression, and two-stage least squares (2SLS) to examine the impact of non-controlling shareholder interests on firms’ performance proxies such as return on assets (ROA) and return on equity (ROE). The findings indicate that non-controlling shareholders’ interests have a negative effect on firm performance. This result reflects the presence of agency conflicts between non-controlling shareholders and management, which may hinder effective decision-making, lead to strategic inconsistency, and reduce firm profitability. Based on these insights, the study proposes several recommendations for firms, investors, and policymakers to enhance corporate governance and optimize firm value.

Keywords: North American firms, Non-Controlling interests, Firm performance