ẢNH HƯỞNG CỦA CẢM NHẬN BẤT ĐỊNH ĐẾN HÀNH VI MUA SẮM NGẪU HỨNG: VAI TRÒ ĐIỀU TIẾT CỦA NIỀM TIN VỀ CUỘC SỐNG SAU CÁI CHẾT

Nguyễn Vũ Hùng

Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội, Việt Nam

Nguyễn Vân Anh

Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông, Hà Nội, Việt Nam

Lê Thị Thu Mai

Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội, Việt Nam

Ngày nhận: 04/04/2025; Ngày hoàn thành biên tập: 12/05/2025; Ngày duyệt đăng: 26/08/2025

DOI: https://doi.org/10.38203/jiem.vi.042025.1276

Tóm tắt: Nghiên cứu giải thích vai trò điều tiết của niềm tin về cuộc sống sau cái chết đối với tác động của cảm nhận bất định tới hành vi mua sắm ngẫu hứng. Dữ liệu từ 410 người tiêu dùng tại Hà Nội được phân tích bằng phần mềm SPSS 22. Kết quả cho thấy cảm nhận bất định về bản thân và về vai trò xã hội của bản thân sẽ khiến các cá nhân có xu hướng thực hiện các hành vi mua sắm ngẫu hứng. Tuy nhiên, niềm tin về cuộc sống sau cái chết đóng vai trò điều tiết, làm giảm tác động của cảm nhận bất định về bản thân và hành vi mua sắm ngẫu hứng. Ngược lại, niềm tin này làm tăng tác động của cảm nhận bất định về vai trò xã hội của bản thân tới hành vi mua sắm ngẫu hứng. Từ đó, bài viết góp phần mở rộng góc nhìn của các lý thuyết về bất định bản sắc, giảm thiểu bất định và lý thuyết quản lý nỗi sợ nhằm làm rõ cơ chế dẫn đến hành vi mua sắm ngẫu hứng khi đối mặt với bất định. Kết quả nghiên cứu cũng giúp đưa ra một số hàm ý chính sách cho người tiêu dùng và nhà quản lý.

Từ khoá: Hành vi mua sắm ngẫu hứng, Cảm nhận bất định về cá nhân, Cảm nhận bất định về vai trò xã hội của bản thân, Niềm tin về cuộc sống sau cái chết

THE IMPACT OF PERCEIVED UNCERTAINTY ON IMPULSIVE BUYING BEHAVIOR: THE MODERATORING ROLE OF AFTERLIFE BELIEF

Abstract: This study examines moderating role of the Afterlife Belief on the relationship between perceived uncertainty and impulsive buying behavior. Data collected from a survey of 410 participants in Hanoi were analyzed using SPSS 22. The findings reveal that perceived self-uncertainty and social uncertainty positively impact impulsive buying behavior. However, afterlife belief is found to negatively moderate the relationship from perceived self-uncertainty to impulsive buying behavior while positively moderate the relationship from perceived social uncertainty to the behavior. These findings extend the theories of uncertainty-identity, uncertainty reduction, and terror management theory by clarifying the mechanisms from uncertainty to impulsive buying behavior. Practically, these findings offer policy implications for consumers and policy makers to solve the related issues.

Keywords: Impulsive Buying Behavior, Perceived Self-Uncertainty, Perceived Social Uncertainty, Afterlife Belief