NGHIÊN CỨU MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC YẾU TỐ TÀI CHÍNH VÀ HÀNH VI QUẢN TRỊ LỢI NHUẬN: ỨNG DỤNG MÔ HÌNH HỒI QUY HAI GIAI ĐOẠN

Bùi Thu Hiền[1]

Trường Đại học Ngoại thương, Hà Nội, Việt Nam

Nguyễn Thị Yến Nhi

Công ty Cổ phần Truyền thông và Công nghệ ICOMM Việt Nam

 

Ngày nhận: 08/04/2024; Ngày hoàn thành biên tập: 05/08/2024; Ngày duyệt đăng: 15/08/2024

DOI: https://doi.org/10.38203/jiem.vi.042024.1133

 

Tóm tắt

Nghiên cứu này làm rõ mối quan hệ giữa các yếu tố tài chính và hành vi quản trị lợi nhuận trong các doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam thông qua mô hình hồi quy hai giai đoạn. Phân tích mẫu nghiên cứu gồm 4,708 quan sát từ 428 công ty phi tài chính trong 11 năm (2011-2021), bài viết rút ra mối quan hệ giữa hành vi quản trị lợi nhuận và các yếu tố tài chính bao gồm: khả năng sinh lời, quy mô doanh nghiệp, tỷ lệ vốn lưu động, tỷ lệ nắm giữ tiền mặt, đòn bẩy tài chính, tỷ suất lợi nhuận ròng trên cổ phần, tốc độ tăng trưởng và hệ số nguy cơ phá sản, trong đó, khả năng sinh lời, quy mô doanh nghiệp, tốc độ tăng trưởng được kết luận là các yếu tố mang tính quyết định và có ảnh hưởng cùng chiều đến mức độ thực hiện điều chỉnh lợi nhuận của doanh nghiệp. Nghiên cứu đã cung cấp bằng chứng về mối quan hệ giữa các yếu tố tài chính và hành vi quản trị lợi nhuận trong các doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam. Từ đó, nghiên cứu nhấn mạnh vai trò của việc ứng dụng các mô hình phát hiện và đánh giá quản trị lợi nhuận cũng như việc xây dựng và củng cố bộ máy pháp lý và thể chế nhằm nhận diện và giảm thiểu hành vi quản trị lợi nhuận tiêu cực của các doanh nghiệp niêm yết tại Việt Nam.

Từ khóa: Quản trị lợi nhuận, Yếu tố tài chính, Khả năng sinh lời, Quy mô doanh nghiệp, Tốc độ tăng trưởng

 

ANALYSIS OF THE RELATIONSHIP BETWEEN FINANCIAL FACTORS AND EARNINGS MANAGEMENT: THE APPLICATION OF TWO-STAGE LEAST SQUARES

 

Abstract

 This paper aims to clarify the relationship between financial factors and earnings management of Vietnamese listed companies using Two-Stage Least Squares regression analysis. Analyzing a sample containing 4,708 observations of 428 non-financial companies in an 11-year period (2011-2021), the research concludes the relationships between financial factors including profitability, company size, working capital, cash holdings, leverage, earnings per share, growth rate, financial distress and earnings management. Specifically, profitability, company size, and growth rate are found to pose positively significant influences on the degree of earnings management behaviors. The paper provides important evidence on the relationship between financial factors and earnings management among Vietnamese listed companies. Hence, the results emphasize the role of applying detecting and assessing models as well as establishing and consolidating rules and regulations to identify and mitigate negative earnings-managing behaviors.

Từ khóa: Earnings Management, Financial Factors, Profitability, Company Size, Growth