VẬN DỤNG MÔ HÌNH TAM GIÁC GIAN LẬN TRONG NGHIÊN CỨU CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI GIAN LẬN TRÊN BÁO CÁO TÀI CHÍNH CỦA CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM

Ngày nhận: 22/03/2020; Ngày hoàn thành biên tập: 22/05/2020; Ngày duyệt đăng: 26/05/2020
Tóm tắt: Vận dụng Lý thuyết Tam giác gian lận, bài viết phân tích các nhân tố ảnhhưởng tới gian lận trên báo cáo tài chính (BCTC) của các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Các yếu tố được xem xét bao gồm Áp lực, Cơ hội và Thái độ. Sử dụng dữ liệu từ các công ty phi tài chính niêm yết trên Sở Giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE) và Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) trong giai đoạn 2013 - 2017, kết quả nghiên cứu cho thấy các biến Áp lực và Cơ hội có ảnh hưởng đến gian lận trên báo cáo tài chính. Cụ thể, các doanh nghiệp có khả năng phá sản, tỷ suất sinh lời thấp và gặp áp lực về dòng tiền sẽ có khả năng phát sinh gian lận. Mặt khác, các doanh nghiệp có đòn bẩy tài chính lớn, tỷ lệ sở hữu của Nhà nước và của các tổ chức uy tín, chủ tịch Hội đồng quản trị có năng lực chuyên môn về tài chính sẽ hạn chế vấn đề gian lận báo cáo tài chính.
Từ khóa: Gian lận, Tam giác gian lận, Áp lực, Cơ hội, Thái độ

ANALYZING FACTORS AFFECTING FINANCIAL STATEMENT FRAUD IN VIETNAM: AN APPLICATION OF THE FRAUD TRIANGLE THEORY

Abstract: This paper focuses on the affecting factors of financial statement fraud of Vietnamese listed firms based on Fraud Triangle Theory, which are Pressure, Opportunity and Attitude. From the data of from non-financial firms listed on the Hanoi Stock Exchange (HNX) and Ho Chi Minh Stock Exchange (HOSE) from 2013 to 2017, the pressure and opportunity proxies are identified and suggested to be significantly related to financial statement fraud. This research study finds that probability of bankruptcy, low profitability, and increased cash needs are positively related to the likelihood of fraud. On the other hand, high degree of leverage, the ownership by institues and the State, and the level of financial expertise of the chairman can restrain financial report fraud.
Keywords: Fraud, Fraud triangle, Pressure, Opportunity, Attitude

Đọc bản full PDF tại đây: VẬN DỤNG MÔ HÌNH TAM GIÁC GIAN LẬN TRONG NGHIÊN CỨU CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG TỚI GIAN LẬN TRÊN BÁO CÁO TÀI CHÍNH CỦA CÁC DOANH NGHIỆP VIỆT NAM